Tijd voor tv-reveil

Nieuwsbrief
TV-geweld
2002 nr. 2

naar hoofdmenu naar inhoudsopgave info over de werkgroep naar reactieformulier

Het eerste deel van dit artikel is weggelaten. Het bevat grotendeels het verslag van een avondje tv-kijken, dat ook andere dagbladen publiceerden. Zie "De eerste dode op tv valt om 15.10 uur".

Grenzen aftasten

Chris Geerse van de Werkgroep TV-geweld vindt inderdaad dat er wat schort aan de huidige classificering door het Nicarn. “De omroepen houden zich aan de regels, maar ze zijn de grenzen aan het aftasten”, stelt hij.

Gevolg is dat na de grens - 22.00 uur - actiefilms worden uitgezonden die naar hun aard gewelddadig zijn."Vroeger op de avond draaien nu oude series zoals A-team en Nigbtrider. Die worden geclassificeerd alsof deze films voor alle leeftijden geschikt zouden zijn. Terwijl tien jaar geleden dit zo'n beetje de meest gewelddadige series waren."

A-team toont een stelletje ruige krachtpatsers - de goeden - die in hun busje met geweld de kwaden overwinnen, zonder dat ze doodgaan. Criterium voor de omroepen, verenigd in het Nicam, is volgens Geerse blijkbaar de mate van bloederigheid."Als in een film veel geweld voorkomt maar er weinig of geen bloed vloeit, wordt deze als niet gewelddadig gezien."

De Werkgroep TV-geweld ziet dat anders. “Bij de indeling van films in categorieën kijkt het Nicam nauwelijks naar de boodschap van de film: worden de problemen met geweld opgelost of niet?" aldus Geerse.. "Aan dieper liggende aspecten, zoals hoe je met elkaar moet omgaan in een conflict, gaat het voorbij."

Lauwe reactie

Ook vindt Geerse dat het Nicam een "lauwe reactie" op klachten kan worden verweten. De site van de zelfregulerende instelling meldt alle vijftien klachten tegen films die op TV, in bioscopen en in reclamespotjes worden gedraaid. Vijf van deze klachten worden na hernieuwde toetsing ongegrond verklaard, tegen tien gegrond, Slechts twee van de uitzenders krijgen een boete. De overige acht komen er af met een wáarschuwing, "nu het de eerste keer is dat er een klacht tegen de beklaagde is ingediend. De beklaagde krijgt vier weken de tijd alle maatregelen te nemen die ertoe leiden dat de onjuiste leeftijdsclassificatie ongedaan wordt gemaakt.."

Tekenend voor het gebrek aan publieke verontwaardiging over de rommel op de buis is dat de Werkgroep TV-geweld - zestien jaar geleden ontstaan vanuit de vredesbeweging - inmiddels ineengeschrompeld is tot vier activisten en daardoor geen menskracht meer heeft om klachten in te dienen. Zij beperkt zich tot het up-to-date houden van een internetsite, die veelal door scholieren wordt bezocht die scripties over tv-geweId maken. Op de site bevindt zich ook een lijst van mensen die lezingen houden over geweld op televisie.

Hoewel Geerse Balkenendes plannen voor een gesprek toejuicht, heeft hij twijfels over de uiteindelijke uitwerking. "Politici doen al jaren krachtige uitspraken. Maar in de praktijk gebeurt er niet veel. Wij zouden hier graag meer tempo zien.

Tocht naar Hilversum

Ook oud-minister van Justitie Sorgdrager betwijfelt het nut van Balkenendes voornemen. "Elke paar jaar is er een bewindspersoon die deze tocht naar Hilversum onderneemt”, schrijft ze in haar wekelijkse collomn in Trouw. Ook deze moeder constateerde na een klein onderzoek op basis van de pictogrammen dat nog steeds programma's met seks en vooral geweld worden uitgezonden op tijdstippen waarop jonge kinderen naar de tv kijken. En ook de huidige voorzitter, van de Raad van Cultuur heeft twijfels bij de criteria die bij het toekennen van de pictogrammen zijn gehanteerd.

Bottleneck in de discussie over toezicht op films is de vraag of de overheid mag ingrijpen in het beleid van filmmakers en uitzenders, omdat dit in strijd zou kunnen zijn met de vrijheid van meningsuiting en informatievergaring. Sorgdrager ziet legio mogelijkheden. Alle omroepen zijn gebonden aan de Mediawet, die beperkingen kan opleggen. Het Europees Verdrag van de Rechten van de Mens staat beperkingen van meningsuiting en informatievergaring toe als die in het belang zijn van de openbare veiligheid of de openbare orde; bescherming van de gezondheid of de goede zeden of ter bescherming van de goede naam of de rechten van anderen. Dit biedt wellicht aanknopingspunten. Een toetsing achteraf bij de Nederlandse en wellicht de Europese rechter kan hierover duidelijkheid verschaffen, aldus Sorgdrager.

Tv-stations kunnen worden aangepakt in hun uitzendingen, luidt haar conclusie. Dat. is niet afhankelijk van de mogelijkheid maar van de wil. Van de wil met name van een regering die de “moed heeft een wetsvoorstel in te dienen waarbij de afweging van het belang van de vrijheid van meningsuiting tegenover dat van de openbare orde of de goede zeden en de bescherming van het publiek in het voordeel van het laatste uitvalt." Een opmerkelijkpleidooi voor een oud-D66-politica. Het wachten is op de voorstellen van Balkenende.

Uit: Reformatorisch Dagblad (Gijsbert Wolvers) 5 oktober 2002

hoofdmenu    inhoudsopgave    de werkgroep

Updated: 28 oktober 2002