Mediavaardigheden aanleren hoort thuis in het onderwijs

Nieuwsbrief
TV-geweld
2005 nr. 1



Al heel wat jaren ben ik donateur van de Werkgroep TV geweld. Ik vind het een lovenswaardig initiatief en ben zelf beroepshalve ook nauw betrokken bij het onderwerp: media, kinderen en maatschappij. Wellicht is het een idee om me als een van de vele donateurs voor te stellen en te zien hoe we netwerken met elkaar kunnen verbinden. Op die manier maken we gebruik van elkaars expertise, ervaringen en versterken we onze gemeenschappelijke ideeën en zorg. Misschien neemt een andere donateur deze voorstelronde over?

Ik ben betaald werkzaam bij de Stichting Mira Media te Utrecht en als vrijwilliger voorzitter van de VKAV, de landelijke vereniging van audiovisuele docenten.

In beide situaties zet ik me voor 100% voor media educatie, aanleren van kritisch mediagedrag in het onderwijs. Het ontwikkelen van educatieve projecten en het ondersteunen van docenten zijn daarbij essentieel. Inzicht geven in het maakproces van media (via kritisch leren kijken en zelf media maken) maakt kinderen en jongeren onafhankelijke, kritische consumenten. Die veelal zelf onderscheid kunnen maken tussen 'kunst en kitsch'. Ze leren kwaliteit te onderscheiden tussen wat ze aangeboden krijgen en leren zappen wanneer het aangebodene hen niet boeit, niet interesseert of zelfs afschrikt. Hoewel 'Elk kind recht heeft op informatie' en 'elk kind recht heeft op meningsuiting' zoals in het VN rapport staat bij de Rechten van het Kind, staat nergens waar en hoe een kind al die informatie leert selecteren en beoordelen. En hoe kan een kind zijn mening laten horen zodat het ook daadwerkelijk bij beslissers aan komt? Waar leer je dat? Of gaat dat vanzelf? Wellicht moet je dat aan de ouders overlaten? Maar niet iedere ouder kan of wil dat.

Het onderwijs heeft een essentiële verantwoording in het aanleren van mediavaardigheden. Kinderen en jongeren hebben het recht om kennis en vaardigheden te leren en een houding ten aanzien van de media te ontwikkelen. Zodat ze niet bedolven worden onder informatie maar er bewust en kritisch mee om kunnen gaan. En ze de media actief en doelbewust kunnen hanteren. Mediavaardigheden zijn nodig om zich te kunnen bewegen in een veranderende, complexe, gemedialiseerde samenleving.

De media zijn inmiddels volledig verweven met alle aspecten van het sociaal, maatschappelijk, economisch en culturele leven. Burgers moeten in staat gesteld worden hier op een adequate manier mee om te gaan. Dat geldt voor iedereen in de samenleving: jong en oud, hoog en laag opgeleid en van iedere etnische achtergrond.

Bij Mira Media kunt u op uw kritisch mening geven over het interculturele gehalte in de media. Interculturaliteit wordt veelal ten onrechte met geweld in verband gebracht of in beeld gecombineerd. Als Mira Media medewerker maak ik deel uit van de Adviescommissie van het NICAM. Mijn invalshoek is die interculturaliteit, die ik dan ook kritisch in de bijeenkomst inbreng.
De VKAV is van mening dat het onderwijs de meest geschikte plek is om mediacompetenties aan te leren. Op die manier worden alle kinderen en jongeren bereikt. En jong geleerd is oud gedaan: kritisch kijken verleer je niet. Die mediacompetenties moeten geïntegreerd in de verschillende vakgebieden aan de orde komen. Net als de media zelf: verweven met alle aspecten van het onderwijs. Zowel in de visie, de didactiek als de verschillende vakken binnen het onderwijs. Om op die manier te kunnen leren via de media, te leren over de media en te leren om actief gebruik te maken van de media.

Samenwerken van verschillende groepen, mensen en netwerken kan elkaar enorm versterken. Niet vanuit een defensieve, negatieve, afschermende houding, maar vanuit kracht, positieve voorbeelden, spanning zonder geweld. Want de media zelf zijn er gewoon, maar hoe en of je naar iets kijkt, bepaal je zelf, want zappen heb je zelf in de hand!

Wilt u meer weten over de VKAV: zie www.vkav.nl
Wilt u meer weten over Mira Media: zie www.miramedia.nl

Ad van Dam

hoofdmenu    inhoudsopgave    de werkgroep

Updated: 20 mei 2005