Vervuiling op TV

Inleiding
Zoals iedereen waarschijnlijk merkt komt geweld en andere vervuiling steeds vaker (in Nederland) op de televisie. Deze vervuiling kan ernstige gevolgen hebben voor kinderen, maar net zo goed voor volwassenen. Angst en een toename van vloeken en geweld zijn hiervan voorbeelden. Op dit soort gevolgen, en andere gevolgen willen wij nader ingaan in dit werkstuk. Tevens zullen wij op zoek gaan naar oplossingen voor de vervuiling op televisie. Hierbij kun je denken aan leeftijdscategorieën, uitzendtijden, chips o.i.d. in TV, en het verbieden van dergelijke programma's door de wet. Wij hebben dit onderwerp uitgekozen voor ons werkstuk, omdat het naar onze mening niet onorigineel is, wat wel het geval is bij "abortus" en "klonen". Bovendien leek het ons interessant om erachter te komen wat de mensen tegenwoordig vinden van vervuiling op televisie. Wij hopen met dit werkstuk ook te leren of er op technisch gebied iets bestaat om deze vervuiling tegen te gaan, en zo ja, wat dan precies.

De geschiedenis van vervuiling op televisie
Vroeger, toen er nog geen televisies waren, was er natuurlijk ook nog geen probleem dat er te veel vervuiling op de televisie was. Toen de televisies in de jaren '50/'60 steeds normaler werden, was er ook nog niks aan de hand. Maar de laatste jaren zijn de normen en waarden van veel mensen veranderd. Mensen vonden dat alles moest kunnen en mogen. Er kwamen steeds meer onbehoorlijke dingen op TV, de zogenaamde "vervuiling". Gelukkig zijn er ook mensen die daar tegen in "opstand" komen, want ze willen dat deze ontwikkelingen niet door gaan.

Verschillende soorten vervuiling
Alles wat op de televisie komt wat een negatieve invloed op mensen heeft die ernaar kijken is eigenlijk vervuiling. Maar om wat duidelijker aan te geven welke dingen dat nou precies zijn, wordt de vervuiling vaak in verschillende soorten ingedeeld. De bekendste soorten zijn:

geweld,
seks / pornografie en
vloeken.

Maar sommige mensen vinden discriminatie en druggebruik ook vervuiling. Natuurlijk is het best mogelijk om nog meer categorie‰n te bedenken, maar die zijn niet gangbaar, dus die zullen we niet hanteren.
Geweld, seks / pornografie, vloeken en discriminatie zijn de kenmerken die de publieke omroepen hanteren om hun programma's te classificeren, daarom zullen wij deze vier soorten van vervuiling in dit werkstuk beschrijven alsof dit alle vervuiling is die er bestaat.
De vier soorten spreken voor zich, dus het is niet nodig dat we verder nog uitleggen wat ze inhouden.

Gevolgen van vervuiling op de televisie
Over geweld op de televisie bestaan allerlei meningen. Sommige deskundigen zeggen dat mensen zichzelf afreageren door naar 'spannende films' te kijken. Vooral als daar wat geweld in voorkomt. Andere deskundigen waarschuwen dat je agressiever, onverschilliger en zelfs angstiger kunt worden van films met geweld. Waarom worden er dan toch gewelddadige films en andere vervuilde programma's uitgezonden? Voor TV stations is het belangrijk dat veel mensen naar hun programma's kijken. In Amerika worden programma's vooral betaald uit de opbrengst van reclamespotjes. Reclamemakers willen dat zoveel mogelijk mensen hun spotjes zien. Vandaar dat men de aandacht van de kijkers probeert te trekken. Onder andere door veel programma's met geweld te vertonen. Hoe hoger de kijkcijfers, des te meer er door de TV stations aan de reclame wordt verdiend... Maar volgens Brad Bushman, een professor in de psychologie, is het niet zo verstandig van de reclamemakers om hun spotjes in TV programma's met geweld te stoppen. Uit zijn onderzoek is namelijk duidelijk geworden, dat mensen die naar gewelddadige video's kijken, de reclameboodschappen minder goed kunnen onthouden.

Als professor Bushman gelijk heeft, komt er straks misschien minder geweld op de TV. Zeker als de programma's worden betaald uit de opbrengst van de reclame. Men wil kinderen tegen geweld op tv beschermen, omdat men (de volwassenen) denkt dat de kinderen door het zien van geweld zelf gewelddadig worden. Worden volwassenen dan niet gewelddadig door het zien van geweld? Is het niet zo dat heel wat moorden gebeuren precies zoals ze op tv te zien waren? Het is onzin om te beweren dat kinderen wel en volwassenen niet door geweldfilms worden be‹nvloed. De televisie heeft ook een grote invloed op het taalgebruik van mensen. Zo nemen kinderen woorden snel over van de televisie.

Toch kan er onderscheid gemaakt worden tussen gewelddadige beelden. Beelden van het vernietigen van varkens, of een aanslag in Isra‰l zijn nieuwsfeiten. Problematischer is verheerlijking van geweld in films waar iemand die veel geweld toepast als held wordt afgeschilderd en waar de gevolgen voor de slachtoffers niet in beeld worden gebracht. Bij sommige mensen kan daar een soort vervormd beeld ten aanzien van geweld ontstaan. Geweldsbeelden kunnen een negatieve invloed hebben op kinderen die al moeite hebben met het verwerken van de realiteit. Ook jongeren die uit een gezin komen waar ze weinig begeleid worden en die zich dus makkelijk identificeren met helden uit de televisiewereld en jongeren uit omgevingen waar geweld als oplossing voor conflicten wordt gehanteerd zijn belangrijke risicogroepen. Deze jongeren zullen zich sneller identificeren met geweld in de media en daardoor mogelijk zelf sneller agressief gedrag vertonen. Jos Manders, werkzaam bij een RIAGG, wees erop dat het er niet alleen om gaat dat het kijken naar geweldfilms de grens van het zelf gebruiken van geweld zou verlagen, maar ook dat geweld zien ook veel angst oproept, en dat is ongezond.

Wat kan er aan gedaan worden
Een goede oplossing voor het bestrijden van vervuiling op televisie zou zijn als de regering het uitzenden van vervuilde programma's en films verbiedt, want als ze niet meer mogen worden uitgezonden, zullen ze ook niet meer worden gemaakt. Helaas is het nog niet zover in Nederland, maar er wordt wel degelijk over dit onderwerp nagedacht in de Tweede Kamer.

De SGP-fractie in de Tweede Kamer wil dat een apparaatje dat vloeken en andere krachttermen van de televisie weert, ook in Nederland op de markt komt. Het gaat om de TVGuardian, een vieze-taal-filter, ontwikkeld in de Verenigde Staten en al te koop in Engeland. Cursor vroeg onder meer aan prof.dr. Rene Collier van het IPO, het Instituut voor Mens-Systeem Interactie, hoe effectief en betrouwbaar de TVGuardian is. Bas van der Vlies, fractievoorzitter van de SGP, meent dat vloeken en grof taalgebruik een funeste invloed hebben op kinderen en volwassenen en daarmee op de publieke moraal in Nederland. Ze dragen ook bij aan lijfelijk geweld en dus aan gevoelens van onveiligheid op straat, zegt hij. Volgens Van der Vlies zou staatssecretaris Van der Ploeg van Cultuur er bij de omroepen op moeten aandringen de TVGuardian, een soort vieze-taal-filter, ook in Nederland technisch mogelijk te maken. Hoe werkt die TVGuardian nu precies? Wanneer een tv-programma wordt uitgezonden, zendt het ondertiteling mee. Die kan gesloten zijn of open. Als hij open is, kun je de ondertiteling onder in beeld meelezen. Is deze gesloten, dan zit de ondertiteling verstopt in het signaal. Dit wordt ook wel de doven-ondertiteling genoemd; die kan je zichtbaar maken door een teletekst-pagina op te roepen. De TVGuardian leest die verborgen ondertiteling en scant hem op vieze woorden. Hij vergelijkt alle woorden met die in een ingebouwd woordenboek, dat zo'n honderd vloekwoorden bevat. Als hij een beledigende term tegenkomt, laat hij het signaal de tv niet bereiken, maar zendt zelf een ander signaal naar de televisie, dat meer gepaste woorden bevat. Dan verschijnt de gecensureerde ondertiteling op het beeldscherm. Als de ondertiteling open is, kan er niets aan veranderd worden; dan maken de letters deel uit van het beeld op tv. Voor een aantal mensen zou de TVGuardian dus een oplossing kunnen zijn, met name voor dove mensen is het een uitkomst. Maar echt veel nut zal dit apparaatje verder niet hebben, omdat vele programma's en films al ondertiteld zijn, dus een open ondertiteling hebben. In een grof programma kun je de krachttermen wel vervangen, maar als er ondertussen iets gewelddadigs in beeld is, mist het apparaat zijn doel.

Een goed alternatief is de V-chip. Deze wordt ontwikkeld aan de Universiteit Twente en het onderzoek dat wordt verricht wordt voor een deel door de overheid betaald. Met de V-chip kun je de hoeveelheid fysiek geweld beperken. Je kunt zelf instellen hoeveel geweld je wil zien en als er te veel geweld in een film voorkomt, wordt het beeld zwart. Dit is wel een hele rigoureuze oplossing, de TVGuardian is meer een vergiet. Je krijgt dan nog wel iets mee van het programma waar je naar kijkt. Als een vloekwoord niet in de ondertiteling wordt vermeld, kan de TVGuardian het niet opsporen. Dat komt omdat het apparaat het signaal enkel leest. En soms zit het lelijke woord wel in de ondertiteling, maar is het niet synchroon met het geluid. Ook zeldzame vloeken, die niet in het woordenboek van de TVGuardian voorkomen, kunnen niet worden vertaald naar een vriendelijker woord. Dus de meeste lelijke woorden komen gewoon door. En natuurlijk blijven programma's waar die ondertiteling niet in zit en live-programma's zoals zij zijn. Bij live-programma's wordt de doven-ondertiteling namelijk niet meegegeven.

De regering zou een heleboel kunnen doen om de vervuiling op de televisie tegen te gaan. Nu is het al zo dat de Tweede Kamer het voornemen steunt om omroepen strafrechtelijk te vervolgen als zij voor 21.00 uur programma's met veel geweld en seks uitzenden. Ook staan de meeste fracties vierkant achter een strenger optreden tegen videotheken en bioscopen die kinderen films met geweld en seks verhuren of vertonen. Als de regering daadwerkelijk besluit dit soort programma's niet voor 21.00 uur uit te zenden en videotheken verbied gewelddadige films te verhuren kunnen deze geen invloed uitoefenen op (kleine) kinderen.

CDA-Kamerlid Verhagen onderstreept dat de strenge aanpak ook moet gelden voor de korte voorproefjes van gewelddadige films, die vaak al rond etenstijd worden uitgezonden. Tot nu toe was het alleen mogelijk om iemand te vervolgen als hij aan kinderen jonger dan 16 jaar voor hen schadelijke afbeeldingen of voorwerpen verstrekt, bijvoorbeeld seksboekjes of -artikelen. Sorgdrager wil nu ook videobanden en tv-programma's vol seks en geweld als 'schadelijke artikelen' aanmerken. Daarnaast wil zij de maximale strafmaat van 5000 gulden boete of twee maanden cel verhogen naar 25.000 gulden boete of een jaar cel.

Verder stelt een ambtelijke werkgroep, die zich met hetzelfde onderwerp bezighoudt, voor om een nieuwe leeftijdscategorie in te stellen bij de beoordeling van films en video's: 7 jaar en ouder. Nu bestaan de categorie‰n alle leeftijden, 12 jaar en 16 jaar. Ambtenaren willen het tijdstip waarna geweld en seks op tv mogen worden uitgezonden verschuiven naar 22.00 uur.

De landelijke publieke omroep heeft Staatssecretaris Nuis een gedragscode aangeboden om minderjarigen tegen negatieve invloed van televisieprogramma's te beschermen. De code komt erop neer dat de landelijke publieke omroep televisieprogramma's vooraf toetst aan criteria als geweld, pornografie en discriminatie. Op basis van deze toetsing kan een programma worden ingedeeld in bepaalde leeftijdscategorie‰n. Deze indeling heeft weer gevolgen voor het tijdstip van uitzenden.

De code is een direct gevolg van een verzoek van Staatssecretaris Nuis van OCW. Hij deed dit verzoek aan de landelijke publieke omroep mede namens minister Sorgdrager en staatssecretaris Terpstra. Het moment van invoering is afhankelijk van verder overleg met de staatssecretaris. Daarna kan het Algemeen Bestuur van de NOS de gedragscode officieel vaststellen.

Volgens de landelijke publieke omroep kunnen de commerci‰le zendgemachtigden zich ook aansluiten bij de gedragscode. De code vraagt omroepen hun programma's vooraf te classificeren. Zij doen dit aan de hand van een lijst van criteria. Deze staan beschreven in de regeling en behelzen begrippen als geweld, pornografie, discriminatie, druggebruik. Wanneer een televisieprogramma bepaalde criteria bevat, is dit aanleiding voor de omroep het betreffende programma in te delen in een leeftijdscategorie. De publieke omroep zal hiervoor dezelfde categorie‰n hanteren die nu al bij bioscoopfilms worden gebruikt: alle leeftijden, geschikt voor kijkers boven de twaalf jaar en geschikt voor kijkers ouder dan zestien jaar.

De toebedeelde leeftijdscategorie heeft gevolgen voor het tijdstip van uitzenden. Programma's geschikt voor alle leeftijden kunnen - uiteraard - voor 20.00 uur beginnen. Programma's geschikt voor kijkers vanaf twaalf jaar zullen niet voor 20.00 te beginnen. Voor programma's geschikt voor kijkers van zestien jaar en ouder is dit tijdstip 21.00 uur. Er zijn ook richtlijnen opgenomen voor de manier waarop het publiek over bepaalde programma's wordt ge‹nformeerd. Zo zal bij het uitzenden van bioscoopfilms altijd worden aangekondigd voor welke categorie kijkers de film geschikt is. Een dergelijke aankondiging zal ook worden gedaan, wanneer het programma weliswaar bestemd is voor een publiek van alle leeftijden en dus kan worden uitgezonden voor 20.00 uur, maar wellicht scŠnes bevat met de beschreven criteria.
Nieuws-, actualiteiten- en educatieve programma's zijn uitgezonderd van de regeling.

Wat zegt de bijbel over "vervuiling op televisie"
In de bijbel staan een heleboel dingen over "vervuiling op de televisie". Natuurlijk niet over de televisie, maar wel over de vervuiling. Hieronder staan een aantal teksten die ermee te maken hebben, met een korte uitleg erbij.

vloeken

Leviticus 19:14: een dove zult gij niet vloeken
Exodus 20:7 / Deuteronomium 5:11: gij zult de naam van de Here, uw God, niet ijdel gebruiken, want de Here zal niet onschuldig houden wie Zijn naam ijdel gebruikt.

Veel vloeken bestaan uit (een verbastering van) de naam van God of Jezus. Bijvoorbeeld de uitroep "Jezus" (natuurlijk niet als het echt om Jezus gaat, maar wel als iemand het "zomaar" zegt), maar ook dingen als "gossie", "jeetje", "jeminee", enzovoort vatten sommige mensen op als verbasteringen van "God" of "Jezus". Verder zijn er ook een heleboel vloeken waarmee je een vloek over jezelf of iemand anders uitspreekt, bijvoorbeeld het g-woord (gvd), hiermee vraag je eigenlijk of God je naar de hel wil sturen, klere (colere) of kanker, hiermee wens je iemand deze ziekte toe, en zo zijn er nog veel meer dingen maar die noemen we niet allemaal op.

Uit deze teksten blijkt duidelijk dat God niet wil dat we vloeken, of dat nu betekent dat we Gods naam "ijdel gebruiken" of dat we een vloek over onszelf of een ander uitspreken. Vloeken zou dus niet op de televisie moeten zijn.

geweld

Psalm 11:5: de Here toetst de rechtvaardige en de goddeloze; en wie geweld bemint, die haat Hij
Prediker 3:31: weest niet afgunstig op een man van geweld en verkies geen enkele van zijn wegen
Jeremia 22:3: zo zegt de Here: doet recht en gerechtigheid, bevrijdt de beroofde uit de macht van de verdrukker, doet de vreemdeling, wees en weduwe schade noch geweld aan en vergiet geen onschuldig bloed op deze plaats
Ezechi‰l 45:9: Laat af van geweld en onderdrukking, handelt naar recht en gerechtigheid
Zacharia 4:6: niet door kracht noch geweld, maar door mijn geest, zegt de Here der heerscharen

Uit deze teksten blijkt heel duidelijk dat God het niet goed vindt als wij (onnodig) geweld gebruiken. En Hij vindt het ook niet goed als we het leuk vinden om naar geweld te kijken. Daarom hoort geweld ook niet op de televisie thuis.

Seks / pornografie

Mattheus 5:28: Maar ik zeg u: een ieder, die een vrouw aanziet om haar te begeren, heeft in zijn hart reeds echtbreuk met haar gepleegd.
Exodus 20:17: gij zult niet begeren uws naasten vrouw, noch zijn dienstknecht nog zijn dienstmaagd, noch zijn (zie ook Deuteronomium 5:21)
Galaten 5:16: wandelt door de Geest en voldoet niet aan het begeren van het vlees
Prediker 6:32: wie overspel pleegt met een vrouw, is verstandeloos; wie dit doet, richt zichzelf te gronde
Deuteronomium 22:21: dan zal men het meisje voor de ingang van het huis van haar vader brengen, en de mannen van haar stad zullen haar stenigen, zodat zij sterft, omdat zij een schanddaad in Israël gepleegd heeft door in het huis van haar vader ontucht te bedrijven
1 Thessalonicenzen 4:3: Want dit wil God: uw heiliging, dat gij u onthoudt van de hoererij

Zoals wel duidelijk is in deze teksten vindt God het niet goed als iemand overspel pleegt. En Hij noemt het niet alleen overspel als iemand werkelijk met een ander dan zijn / haar man / vrouw naar bed gaat, maar ook al als iemand daar aan denkt, en zelfs als je naar een ander kijkt om hem / haar te begeren". Het Griekse woord dat in de bijbel vertaald is als hoererij, heeft namelijk een veel bredere betekenis: alles wat met pornografie te maken heeft valt daar ook onder. Als men seks of pornografie op de televisie laat zien, dan pleegt degene die daarnaar kijkt dus al overspel. Diegene is niet alleen verstandeloos, maar richt zichzelf ook te gronde. Aangezien dit niet de bedoeling is en God het ook niet goed vindt, zou er dus ook geen seks / pornografie op de televisie moeten zijn.

discriminatie

Deuteronomium 10:17: want de Here, uw God, ( ) die geen partijdigheid kent
Exodus 12:49: eenzelfde wet zal gelden voor de geboren Isra‰liet en voor de vreemdeling, die in uw midden vertoeft
Exodus 22:21: een vreemdeling zult gij niet onderdrukken, noch hem benauwen, want gij zijt vreemdelingen geweest in het land Egypte (zie ook Exodus 23:9)
Exodus 20:10: gij, noch uw zoon, noch uw dochter, noch uw dienstknecht, noch uw dienstmaagd, nog uw vee, noch de vreemdeling die in uw steden woont
Exodus 12:19: hetzij hij een vreemdeling, hetzij hij in het land geboren is
Leviticus 19:34: als een onder u geboren Isra‰liet zal u de vreemdeling gelden, die bij u vertoeft: gij zult hem liefhebben als uzelf, want gij zijt vreemdelingen geweest in het land Egypte
Leviticus 23:22: Wanner gij de oogst van uw land binnenhaalt, dan zult gij de rand van uw veld bij uw oogst niet geheel afmaaien, en wat van uw oogst is blijven liggen, zult gij niet oplezen; dat zult gij voor de arme en de vreemdeling laten liggen.

Uit deze teksten blijkt heel duidelijk dat discriminatie niet de wil van God is. God kent geen partijdigheid en Hij wil dat wij dat ook niet kennen. Daarom moeten we vreemdelingen net zo behandelen als alle anderen, dat staat echt heel vaak in de bijbel: gij, noch uw , noch uw dienstknecht, noch uw dienstmaagd, nog de vreemdeling, enz. We moeten iedereen als gelijke behandelen, en we moeten zelfs extra goed voor ze zijn. Omdat discriminatie dus tegen God ingaat, moet het niet op de televisie worden uitgezonden.

Onze eigen mening
Wij zijn tegen vervuiling op televisie, want wij denken dat God het niet goed vindt en bovendien heeft het een slechte invloed op mensen die ernaar kijken.

Wij vinden dat het niet op televisie uitgezonden zou mogen worden maar als het niet mogelijk is om dit te verbieden moeten er in ieder geval maatregelen getroffen worden! Zo zou het mogelijk moeten worden dat er iets in de televisie ingebouwd kan worden tegen slecht taalgebruik, geweld en andere vervuiling en zouden vervuilde (teken)films of programma's niet uitgezonden mogen worden v¢¢r acht uur.

Slotwoord
Wij vonden het leuk en nuttig om ons bezig te houden met dit onderwerp. Zo weten wij nu wat er op de markt is tegen televisievervuiling (chips, TVGuardians) en wat de regering ervan vindt.

We hebben onze eigen mening kunnen vormen, en het is goed om eens na te denken over dit esthetische onderwerp. Helaas hebben wij ook moeten constateren dat er nog een heleboel mensen zijn die zich niet veel aantrekken van televisievervuiling.

Vervuiling op TV H. Timmerarends e.a., 1999		scripties
Inleiding Zoals iedereen waarschijnlijk merkt komt geweld en andere vervuiling steeds vaker (in Nederland) op de televisie. Deze vervuiling kan ernstige gevolgen hebben voor kinderen, maar net zo goed voor volwassenen. Angst en een toename van vloeken en geweld zijn hiervan voorbeelden. Op dit soort gevolgen, en andere gevolgen willen wij nader ingaan in dit werkstuk. Tevens zullen wij op zoek gaan naar oplossingen voor de vervuiling op televisie. Hierbij kun je denken aan leeftijdscategorieën, uitzendtijden, chips o.i.d. in TV, en het verbieden van dergelijke programma's door de wet. Wij hebben dit onderwerp uitgekozen voor ons werkstuk, omdat het naar onze mening niet onorigineel is, wat wel het geval is bij "abortus" en "klonen". Bovendien leek het ons interessant om erachter te komen wat de mensen tegenwoordig vinden van vervuiling op televisie. Wij hopen met dit werkstuk ook te leren of er op technisch gebied iets bestaat om deze vervuiling tegen te gaan, en zo ja, wat dan precies. De geschiedenis van vervuiling op televisie Vroeger, toen er nog geen televisies waren, was er natuurlijk ook nog geen probleem dat er te veel vervuiling op de televisie was. Toen de televisies in de jaren '50/'60 steeds normaler werden, was er ook nog niks aan de hand. Maar de laatste jaren zijn de normen en waarden van veel mensen veranderd. Mensen vonden dat alles moest kunnen en mogen. Er kwamen steeds meer onbehoorlijke dingen op TV, de zogenaamde "vervuiling". Gelukkig zijn er ook mensen die daar tegen in "opstand" komen, want ze willen dat deze ontwikkelingen niet door gaan. Verschillende soorten vervuiling Alles wat op de televisie komt wat een negatieve invloed op mensen heeft die ernaar kijken is eigenlijk vervuiling. Maar om wat duidelijker aan te geven welke dingen dat nou precies zijn, wordt de vervuiling vaak in verschillende soorten ingedeeld. De bekendste soorten zijn: geweld, seks / pornografie en vloeken. Maar sommige mensen vinden discriminatie en druggebruik ook vervuiling. Natuurlijk is het best mogelijk om nog meer categorie‰n te bedenken, maar die zijn niet gangbaar, dus die zullen we niet hanteren. Geweld, seks / pornografie, vloeken en discriminatie zijn de kenmerken die de publieke omroepen hanteren om hun programma's te classificeren, daarom zullen wij deze vier soorten van vervuiling in dit werkstuk beschrijven alsof dit alle vervuiling is die er bestaat. De vier soorten spreken voor zich, dus het is niet nodig dat we verder nog uitleggen wat ze inhouden. Gevolgen van vervuiling op de televisie Over geweld op de televisie bestaan allerlei meningen. Sommige deskundigen zeggen dat mensen zichzelf afreageren door naar 'spannende films' te kijken. Vooral als daar wat geweld in voorkomt. Andere deskundigen waarschuwen dat je agressiever, onverschilliger en zelfs angstiger kunt worden van films met geweld. Waarom worden er dan toch gewelddadige films en andere vervuilde programma's uitgezonden? Voor TV stations is het belangrijk dat veel mensen naar hun programma's kijken. In Amerika worden programma's vooral betaald uit de opbrengst van reclamespotjes. Reclamemakers willen dat zoveel mogelijk mensen hun spotjes zien. Vandaar dat men de aandacht van de kijkers probeert te trekken. Onder andere door veel programma's met geweld te vertonen. Hoe hoger de kijkcijfers, des te meer er door de TV stations aan de reclame wordt verdiend... Maar volgens Brad Bushman, een professor in de psychologie, is het niet zo verstandig van de reclamemakers om hun spotjes in TV programma's met geweld te stoppen. Uit zijn onderzoek is namelijk duidelijk geworden, dat mensen die naar gewelddadige video's kijken, de reclameboodschappen minder goed kunnen onthouden. Als professor Bushman gelijk heeft, komt er straks misschien minder geweld op de TV. Zeker als de programma's worden betaald uit de opbrengst van de reclame. Men wil kinderen tegen geweld op tv beschermen, omdat men (de volwassenen) denkt dat de kinderen door het zien van geweld zelf gewelddadig worden. Worden volwassenen dan niet gewelddadig door het zien van geweld? Is het niet zo dat heel wat moorden gebeuren precies zoals ze op tv te zien waren? Het is onzin om te beweren dat kinderen wel en volwassenen niet door geweldfilms worden be‹nvloed. De televisie heeft ook een grote invloed op het taalgebruik van mensen. Zo nemen kinderen woorden snel over van de televisie. Toch kan er onderscheid gemaakt worden tussen gewelddadige beelden. Beelden van het vernietigen van varkens, of een aanslag in Isra‰l zijn nieuwsfeiten. Problematischer is verheerlijking van geweld in films waar iemand die veel geweld toepast als held wordt afgeschilderd en waar de gevolgen voor de slachtoffers niet in beeld worden gebracht. Bij sommige mensen kan daar een soort vervormd beeld ten aanzien van geweld ontstaan. Geweldsbeelden kunnen een negatieve invloed hebben op kinderen die al moeite hebben met het verwerken van de realiteit. Ook jongeren die uit een gezin komen waar ze weinig begeleid worden en die zich dus makkelijk identificeren met helden uit de televisiewereld en jongeren uit omgevingen waar geweld als oplossing voor conflicten wordt gehanteerd zijn belangrijke risicogroepen. Deze jongeren zullen zich sneller identificeren met geweld in de media en daardoor mogelijk zelf sneller agressief gedrag vertonen. Jos Manders, werkzaam bij een RIAGG, wees erop dat het er niet alleen om gaat dat het kijken naar geweldfilms de grens van het zelf gebruiken van geweld zou verlagen, maar ook dat geweld zien ook veel angst oproept, en dat is ongezond. Wat kan er aan gedaan worden Een goede oplossing voor het bestrijden van vervuiling op televisie zou zijn als de regering het uitzenden van vervuilde programma's en films verbiedt, want als ze niet meer mogen worden uitgezonden, zullen ze ook niet meer worden gemaakt. Helaas is het nog niet zover in Nederland, maar er wordt wel degelijk over dit onderwerp nagedacht in de Tweede Kamer. De SGP-fractie in de Tweede Kamer wil dat een apparaatje dat vloeken en andere krachttermen van de televisie weert, ook in Nederland op de markt komt. Het gaat om de TVGuardian, een vieze-taal-filter, ontwikkeld in de Verenigde Staten en al te koop in Engeland. Cursor vroeg onder meer aan prof.dr. Rene Collier van het IPO, het Instituut voor Mens-Systeem Interactie, hoe effectief en betrouwbaar de TVGuardian is. Bas van der Vlies, fractievoorzitter van de SGP, meent dat vloeken en grof taalgebruik een funeste invloed hebben op kinderen en volwassenen en daarmee op de publieke moraal in Nederland. Ze dragen ook bij aan lijfelijk geweld en dus aan gevoelens van onveiligheid op straat, zegt hij. Volgens Van der Vlies zou staatssecretaris Van der Ploeg van Cultuur er bij de omroepen op moeten aandringen de TVGuardian, een soort vieze-taal-filter, ook in Nederland technisch mogelijk te maken. Hoe werkt die TVGuardian nu precies? Wanneer een tv-programma wordt uitgezonden, zendt het ondertiteling mee. Die kan gesloten zijn of open. Als hij open is, kun je de ondertiteling onder in beeld meelezen. Is deze gesloten, dan zit de ondertiteling verstopt in het signaal. Dit wordt ook wel de doven-ondertiteling genoemd; die kan je zichtbaar maken door een teletekst-pagina op te roepen. De TVGuardian leest die verborgen ondertiteling en scant hem op vieze woorden. Hij vergelijkt alle woorden met die in een ingebouwd woordenboek, dat zo'n honderd vloekwoorden bevat. Als hij een beledigende term tegenkomt, laat hij het signaal de tv niet bereiken, maar zendt zelf een ander signaal naar de televisie, dat meer gepaste woorden bevat. Dan verschijnt de gecensureerde ondertiteling op het beeldscherm. Als de ondertiteling open is, kan er niets aan veranderd worden; dan maken de letters deel uit van het beeld op tv. Voor een aantal mensen zou de TVGuardian dus een oplossing kunnen zijn, met name voor dove mensen is het een uitkomst. Maar echt veel nut zal dit apparaatje verder niet hebben, omdat vele programma's en films al ondertiteld zijn, dus een open ondertiteling hebben. In een grof programma kun je de krachttermen wel vervangen, maar als er ondertussen iets gewelddadigs in beeld is, mist het apparaat zijn doel. Een goed alternatief is de V-chip. Deze wordt ontwikkeld aan de Universiteit Twente en het onderzoek dat wordt verricht wordt voor een deel door de overheid betaald. Met de V-chip kun je de hoeveelheid fysiek geweld beperken. Je kunt zelf instellen hoeveel geweld je wil zien en als er te veel geweld in een film voorkomt, wordt het beeld zwart. Dit is wel een hele rigoureuze oplossing, de TVGuardian is meer een vergiet. Je krijgt dan nog wel iets mee van het programma waar je naar kijkt. Als een vloekwoord niet in de ondertiteling wordt vermeld, kan de TVGuardian het niet opsporen. Dat komt omdat het apparaat het signaal enkel leest. En soms zit het lelijke woord wel in de ondertiteling, maar is het niet synchroon met het geluid. Ook zeldzame vloeken, die niet in het woordenboek van de TVGuardian voorkomen, kunnen niet worden vertaald naar een vriendelijker woord. Dus de meeste lelijke woorden komen gewoon door. En natuurlijk blijven programma's waar die ondertiteling niet in zit en live-programma's zoals zij zijn. Bij live-programma's wordt de doven-ondertiteling namelijk niet meegegeven. De regering zou een heleboel kunnen doen om de vervuiling op de televisie tegen te gaan. Nu is het al zo dat de Tweede Kamer het voornemen steunt om omroepen strafrechtelijk te vervolgen als zij voor 21.00 uur programma's met veel geweld en seks uitzenden. Ook staan de meeste fracties vierkant achter een strenger optreden tegen videotheken en bioscopen die kinderen films met geweld en seks verhuren of vertonen. Als de regering daadwerkelijk besluit dit soort programma's niet voor 21.00 uur uit te zenden en videotheken verbied gewelddadige films te verhuren kunnen deze geen invloed uitoefenen op (kleine) kinderen. CDA-Kamerlid Verhagen onderstreept dat de strenge aanpak ook moet gelden voor de korte voorproefjes van gewelddadige films, die vaak al rond etenstijd worden uitgezonden. Tot nu toe was het alleen mogelijk om iemand te vervolgen als hij aan kinderen jonger dan 16 jaar voor hen schadelijke afbeeldingen of voorwerpen verstrekt, bijvoorbeeld seksboekjes of -artikelen. Sorgdrager wil nu ook videobanden en tv-programma's vol seks en geweld als 'schadelijke artikelen' aanmerken. Daarnaast wil zij de maximale strafmaat van 5000 gulden boete of twee maanden cel verhogen naar 25.000 gulden boete of een jaar cel. Verder stelt een ambtelijke werkgroep, die zich met hetzelfde onderwerp bezighoudt, voor om een nieuwe leeftijdscategorie in te stellen bij de beoordeling van films en video's: 7 jaar en ouder. Nu bestaan de categorie‰n alle leeftijden, 12 jaar en 16 jaar. Ambtenaren willen het tijdstip waarna geweld en seks op tv mogen worden uitgezonden verschuiven naar 22.00 uur. De landelijke publieke omroep heeft Staatssecretaris Nuis een gedragscode aangeboden om minderjarigen tegen negatieve invloed van televisieprogramma's te beschermen. De code komt erop neer dat de landelijke publieke omroep televisieprogramma's vooraf toetst aan criteria als geweld, pornografie en discriminatie. Op basis van deze toetsing kan een programma worden ingedeeld in bepaalde leeftijdscategorie‰n. Deze indeling heeft weer gevolgen voor het tijdstip van uitzenden. De code is een direct gevolg van een verzoek van Staatssecretaris Nuis van OCW. Hij deed dit verzoek aan de landelijke publieke omroep mede namens minister Sorgdrager en staatssecretaris Terpstra. Het moment van invoering is afhankelijk van verder overleg met de staatssecretaris. Daarna kan het Algemeen Bestuur van de NOS de gedragscode officieel vaststellen. Volgens de landelijke publieke omroep kunnen de commerci‰le zendgemachtigden zich ook aansluiten bij de gedragscode. De code vraagt omroepen hun programma's vooraf te classificeren. Zij doen dit aan de hand van een lijst van criteria. Deze staan beschreven in de regeling en behelzen begrippen als geweld, pornografie, discriminatie, druggebruik. Wanneer een televisieprogramma bepaalde criteria bevat, is dit aanleiding voor de omroep het betreffende programma in te delen in een leeftijdscategorie. De publieke omroep zal hiervoor dezelfde categorie‰n hanteren die nu al bij bioscoopfilms worden gebruikt: alle leeftijden, geschikt voor kijkers boven de twaalf jaar en geschikt voor kijkers ouder dan zestien jaar. De toebedeelde leeftijdscategorie heeft gevolgen voor het tijdstip van uitzenden. Programma's geschikt voor alle leeftijden kunnen - uiteraard - voor 20.00 uur beginnen. Programma's geschikt voor kijkers vanaf twaalf jaar zullen niet voor 20.00 te beginnen. Voor programma's geschikt voor kijkers van zestien jaar en ouder is dit tijdstip 21.00 uur. Er zijn ook richtlijnen opgenomen voor de manier waarop het publiek over bepaalde programma's wordt ge‹nformeerd. Zo zal bij het uitzenden van bioscoopfilms altijd worden aangekondigd voor welke categorie kijkers de film geschikt is. Een dergelijke aankondiging zal ook worden gedaan, wanneer het programma weliswaar bestemd is voor een publiek van alle leeftijden en dus kan worden uitgezonden voor 20.00 uur, maar wellicht scŠnes bevat met de beschreven criteria. Nieuws-, actualiteiten- en educatieve programma's zijn uitgezonderd van de regeling. Wat zegt de bijbel over "vervuiling op televisie" In de bijbel staan een heleboel dingen over "vervuiling op de televisie". Natuurlijk niet over de televisie, maar wel over de vervuiling. Hieronder staan een aantal teksten die ermee te maken hebben, met een korte uitleg erbij. *vloeken* Leviticus 19:14: een dove zult gij niet vloeken Exodus 20:7 / Deuteronomium 5:11: gij zult de naam van de Here, uw God, niet ijdel gebruiken, want de Here zal niet onschuldig houden wie Zijn naam ijdel gebruikt. Veel vloeken bestaan uit (een verbastering van) de naam van God of Jezus. Bijvoorbeeld de uitroep "Jezus" (natuurlijk niet als het echt om Jezus gaat, maar wel als iemand het "zomaar" zegt), maar ook dingen als "gossie", "jeetje", "jeminee", enzovoort vatten sommige mensen op als verbasteringen van "God" of "Jezus". Verder zijn er ook een heleboel vloeken waarmee je een vloek over jezelf of iemand anders uitspreekt, bijvoorbeeld het g-woord (gvd), hiermee vraag je eigenlijk of God je naar de hel wil sturen, klere (colere) of kanker, hiermee wens je iemand deze ziekte toe, en zo zijn er nog veel meer dingen maar die noemen we niet allemaal op. Uit deze teksten blijkt duidelijk dat God niet wil dat we vloeken, of dat nu betekent dat we Gods naam "ijdel gebruiken" of dat we een vloek over onszelf of een ander uitspreken. Vloeken zou dus niet op de televisie moeten zijn. *geweld* Psalm 11:5: de Here toetst de rechtvaardige en de goddeloze; en wie geweld bemint, die haat Hij Prediker 3:31: weest niet afgunstig op een man van geweld en verkies geen enkele van zijn wegen Jeremia 22:3: zo zegt de Here: doet recht en gerechtigheid, bevrijdt de beroofde uit de macht van de verdrukker, doet de vreemdeling, wees en weduwe schade noch geweld aan en vergiet geen onschuldig bloed op deze plaats Ezechi‰l 45:9: Laat af van geweld en onderdrukking, handelt naar recht en gerechtigheid Zacharia 4:6: niet door kracht noch geweld, maar door mijn geest, zegt de Here der heerscharen Uit deze teksten blijkt heel duidelijk dat God het niet goed vindt als wij (onnodig) geweld gebruiken. En Hij vindt het ook niet goed als we het leuk vinden om naar geweld te kijken. Daarom hoort geweld ook niet op de televisie thuis. *Seks / pornografie* Mattheus 5:28: Maar ik zeg u: een ieder, die een vrouw aanziet om haar te begeren, heeft in zijn hart reeds echtbreuk met haar gepleegd. Exodus 20:17: gij zult niet begeren uws naasten vrouw, noch zijn dienstknecht nog zijn dienstmaagd, noch zijn (zie ook Deuteronomium 5:21) Galaten 5:16: wandelt door de Geest en voldoet niet aan het begeren van het vlees Prediker 6:32: wie overspel pleegt met een vrouw, is verstandeloos; wie dit doet, richt zichzelf te gronde Deuteronomium 22:21: dan zal men het meisje voor de ingang van het huis van haar vader brengen, en de mannen van haar stad zullen haar stenigen, zodat zij sterft, omdat zij een schanddaad in Israël gepleegd heeft door in het huis van haar vader ontucht te bedrijven 1 Thessalonicenzen 4:3: Want dit wil God: uw heiliging, dat gij u onthoudt van de hoererij Zoals wel duidelijk is in deze teksten vindt God het niet goed als iemand overspel pleegt. En Hij noemt het niet alleen overspel als iemand werkelijk met een ander dan zijn / haar man / vrouw naar bed gaat, maar ook al als iemand daar aan denkt, en zelfs als je naar een ander kijkt om hem / haar te begeren". Het Griekse woord dat in de bijbel vertaald is als hoererij, heeft namelijk een veel bredere betekenis: alles wat met pornografie te maken heeft valt daar ook onder. Als men seks of pornografie op de televisie laat zien, dan pleegt degene die daarnaar kijkt dus al overspel. Diegene is niet alleen verstandeloos, maar richt zichzelf ook te gronde. Aangezien dit niet de bedoeling is en God het ook niet goed vindt, zou er dus ook geen seks / pornografie op de televisie moeten zijn. *discriminatie* Deuteronomium 10:17: want de Here, uw God, ( ) die geen partijdigheid kent Exodus 12:49: eenzelfde wet zal gelden voor de geboren Isra‰liet en voor de vreemdeling, die in uw midden vertoeft Exodus 22:21: een vreemdeling zult gij niet onderdrukken, noch hem benauwen, want gij zijt vreemdelingen geweest in het land Egypte (zie ook Exodus 23:9) Exodus 20:10: gij, noch uw zoon, noch uw dochter, noch uw dienstknecht, noch uw dienstmaagd, nog uw vee, noch de vreemdeling die in uw steden woont Exodus 12:19: hetzij hij een vreemdeling, hetzij hij in het land geboren is Leviticus 19:34: als een onder u geboren Isra‰liet zal u de vreemdeling gelden, die bij u vertoeft: gij zult hem liefhebben als uzelf, want gij zijt vreemdelingen geweest in het land Egypte Leviticus 23:22: Wanner gij de oogst van uw land binnenhaalt, dan zult gij de rand van uw veld bij uw oogst niet geheel afmaaien, en wat van uw oogst is blijven liggen, zult gij niet oplezen; dat zult gij voor de arme en de vreemdeling laten liggen. Uit deze teksten blijkt heel duidelijk dat discriminatie niet de wil van God is. God kent geen partijdigheid en Hij wil dat wij dat ook niet kennen. Daarom moeten we vreemdelingen net zo behandelen als alle anderen, dat staat echt heel vaak in de bijbel: gij, noch uw , noch uw dienstknecht, noch uw dienstmaagd, nog de vreemdeling, enz. We moeten iedereen als gelijke behandelen, en we moeten zelfs extra goed voor ze zijn. Omdat discriminatie dus tegen God ingaat, moet het niet op de televisie worden uitgezonden. Onze eigen mening Wij zijn tegen vervuiling op televisie, want wij denken dat God het niet goed vindt en bovendien heeft het een slechte invloed op mensen die ernaar kijken. Wij vinden dat het niet op televisie uitgezonden zou mogen worden maar als het niet mogelijk is om dit te verbieden moeten er in ieder geval maatregelen getroffen worden! Zo zou het mogelijk moeten worden dat er iets in de televisie ingebouwd kan worden tegen slecht taalgebruik, geweld en andere vervuiling en zouden vervuilde (teken)films of programma's niet uitgezonden mogen worden v¢¢r acht uur. Slotwoord Wij vonden het leuk en nuttig om ons bezig te houden met dit onderwerp. Zo weten wij nu wat er op de markt is tegen televisievervuiling (chips, TVGuardians) en wat de regering ervan vindt. We hebben onze eigen mening kunnen vormen, en het is goed om eens na te denken over dit esthetische onderwerp. Helaas hebben wij ook moeten constateren dat er nog een heleboel mensen zijn die zich niet veel aantrekken van televisievervuiling.
hoofdmenu info werkgroep uw reactie Updated: 15 augustus 2003

Vervuiling op TV

H. Timmerarends e.a., 1999